نامه‌های سنایی به خیام/ سیری در تاریخ با پدر ادبیات عرفانی
تاریخ انتشار: ۲۲ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۰۶۱۲۱
«مکاتیب سنایی» مجموعه‌ای شامل ۱۷ نامه از سنایی است که به بزرگان و اندیشمندانی چون عمر خیام نوشته شده است. این نامه‌ها از منظر زدودن غبار اوهام جهالت از پیرامون شخصیت‌های زمانه حکیم حائز اهمیت است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چاپ دوم «مکاتیب سنایی» با تصحیح و کوشش پروفسور نذیر احمد، از پژوهشگران صاحب‌نام هندوستانی، از سوی بنیاد موقوفات افشار در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک و عرفانی قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این اثر که برای نخستین‌بار در دهه 80 منتشر شده، مجموعه‌ای است متشکل از 17 نامه از سنایی غزنوی که حکیم آنها را برای افراد و شخصیت‌های مختلف عصر خویش نگاشته است. متن هر یک از نامه‌ها با آیات، احادیث و اشعار همراه شده است.
در میان مخاطبان نامه‌های سنایی نام بزرگانی چون حکیم عمر خیام و بهرامشاه غزنوی نیز به چشم می‌خورد. این نامه‌ها که حاوی آیات، احادیث، اقوال، ضرب‌المثل‌ها و اشعار عربی و فارسی است، علاوه بر ظرایف ادبی از فواید تاریخی نیز برخوردار است.
حکیم سنایی در طراز اول گویندگان فارسی محسوب می‌شود. او نخستین شاعری است که افکار تصوف و عرفان را با ذوق شعری آمیخته و در قالب نظم درآورده است. مکاتیب یا نامه‌های سنایی که اگر چه از نظر کمیت در برابر آثار منظوم این شاعر، بسیار اندک است، اما از نظر کیفیت، شیوه بیان، سبک نگارش، تبیین و روشن کردن حقایق تاریخی، نمایان کردن شخصیت بزرگان و دانشمندان معاصر سنایی و زدودن غبار اوهام جهالت از پیرامون شخصیت نوابغی چون حکیم عمر خیام نیشابوری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
نثر این کتاب بینابین و در واقع نمونه‌ای است از نثر منشآت و ترسلات در این دوره که از نثر مرسل فنی‌تر است؛ هرچند مکاتیب سنایی تمام مختصات نثر فنی را کم‌وبیش داراست اما از مقایسه اجمالی آن با دیگر آثار منثور این دوره درمی‌یابیم که مختصات نثر مصنوع در آثار قبل از آن مانند چهار مقاله نظامی عروضی کمرنگتر و در آثار بعد از آن مانند منشآت خاقانی پررنگتر است؛ یعنی ضمن اینکه سیر تکاملی نثر را از ساده به مصنوع نشان می‌دهد، بیانگر این است که سنایی در کاربرد مختصات نثر فنی جانب اعتدال را فرو نگذاشته است.
تنها پنج نسخه از مکاتیب از گذر تاریخ به دست ما رسیده است که نذیر احمد براساس همین نسخ، مکاتیب را تصحیح و عرضه کرده است. مصحح در مقدمه کتاب از چگونگی دستیابی به نسخه‌ها و شیوه تصحیح خود سخن گفته است و گاه در زیرنویس متن نیز نسخه بدل‌ها را آورده است. کتاب دارای حواشی و تعلیقات در دو بخش است؛ بخش نخست درباره کسانی است که حکیم به آنها نامه نوشته و بخش دوم نیز مطالب نامه‌ها توضیح داده شده است. در انتهای اثر نیز تصویری از نسخه‌های خطی ارائه شده است.
برخی از پژوهشگران معتقدند که ساختار نامه‌ها گاه با هم متفاوت است. از سوی دیگر، مکاتیب در زمان حیات سنایی به عنوان یک اثر ادبی گردآوری نشده و پس از حیات او این اتفاق افتاده است. با توجه به این موارد برخی از پژوهشگران معتقدند که ممکن است برخی از نامه‌هایی که تحت عنوان مکاتیب سنایی یاد می‌شود، به قلم این شاعر نباشد و در صحت انتساب آن دچار تردید هستند.
بنیاد موقوفات افشار چاپ دوم این اثر را به تازگی در 418 صفحه و به قیمت 75 هزار تومان منتشر کرده است.
انتشار تصحیح «حدیقه الحقیقه» سنایی براساس کهن‌ترین نسخه/ یاحقی: حدیقه سرشار از افکار بلند آسمانی استانتهای پیام/
R1013197/P/S4,35/CT1 واژه های کاربردی مرتبط کتاب و ادبیات بیشتر بخوانید...منبع: تسنیم
کلیدواژه: کتاب و ادبیات کتاب و ادبیات نامه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۰۶۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۳ کتاب پرفروش شعر در نمایشگاه کتاب
سال گذشته کتاب‌های زیادی در حوزه شعر منتشر شد و توسط ناشران در نمایشگاه مجازی کتاب تهران عرضه شد. بر طبق آماری که از نمایشگاه مجازی سال گذشته در دست داریم کتاب‌های شعر و کتاب‌های کلاسیک قدیمی به روال دوره‌های قبل، همچنان جزو پرفروش‌ها بودند.در نمایشگاه مجازی سال ۱۴۰۲ «شرح جامع مثنوی معنوی» پرفروش‌ترین کتاب در حوزه ادبیات اعلام شد. «شرح جامع مثنوی معنوی» به قلم کریم زمانی کامل‌ترین و مفصل‌ترین گزارش موجود از مثنوی مولاناست، که هم اکنون جلد نخست آنکه شرح دفتر نخست را دربردارد، در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. برخلاف دیگر مفسران ادبیات کهن فارسی، کریم زمانی جزئی‌ترین موارد و نکته‌های هر بیت را مورد بررسی قرار داده است و صرفاً به توضیح بخش‌هایی که از نظر وی دشوار بوده، بسنده نکرده است و با چنین رویکردی باقی قسمت‌ها را رها نکرده است. این کتاب با دانش گسترده لغوی، قرآنی، حدیثی و عرفانی از سایر تفاسیر متمایز می‌شود. از آنجا که نمی‌توان بسیاری از اشعار دشوار مثنوی را بدون توضیح کامل درک کرد، به اعتقاد بسیاری از ادیبان و مفسران، این مجموعه که هم اکنون دفتر اول آن پیش روی مخاطب است، یکی از بهترین آثار در این حوزه محسوب می‌شود.
آثار فاضل نظری نیز از پرفروش‌ترین آثار ادبی نمایشگاه مجازی بود. فاضل نظری شاعر جریان‌ساز ایرانی که همواره بین مخاطبان محبوب بوده آثارش مورد توجه مخاطبان واقع شده است. او به‌عنوان شاعر برگزیده دهه ۱۳۸۰ به انتخاب مردم در هفتمین جشنواره شعر فجر و همچنین پرمخاطب‌ترین شاعر با معرفی بنیاد ادبیات داستانی انتخاب شده است. کتاب «وجود» اثر فاضل نظری از انتشارات سوره مهر عنوان دوم پرفروش‌های این لیست است. کتاب وجود شامل بیش از ۲۰ قطعه شعر از فاضل نظری است که هر یک عنوان مخصوص‌به‌خود را دارند. برخی از این عنوان‌ها شامل «آزمون و خطا»، «سکه صفوی»، «چرخ و فلک»، «تنهایی شلوغ»، «آینده در گذشته»، «بیهوده‌پیمایی» و «زندان زندگان» است.
کتاب «گزیده اشعار» فاضل نظری هم سومین عنوان پرفروش نمایشگاه مجازی بود. این کتاب از چهار مجموعه گریه‌های امپراطور، اقلیت، آنها و ضد تشکیل شده است. «گریه‌های امپراتور» مجموعه شعری از فاضل نظری است که در قالب غزل سروده شده است. روانی زبان، درونمایه قوی و گستره دانش واژه گان شاعر، وی را در انتقال مفاهیم نهفته در ذهن و دلش به خوبی یاری کرده است. ردیف‌های زیبا و رندانه غزلیات کتاب مورد توجه است؛ اما آنچه بیشتر ناخودآگاه مخاطبان را به سوی اشعار این کتاب می‌کشاند، تأثیرپذیری ابیات، از اشعار قدمایی چون حافظ و سعدی است، که سال‌های سال آشنای ذهن ایرانیان بوده است. نظری در این مجموعه با استفاده از زبانی نرم و ساده توانسته است مضامین سنتی را بازآفرینی کند و طرحی نو در اندازد.
نخستین نکته‌ای که مخاطب در مواجهه با شعر فاضل نظری با آن مواجه می‌شود، سادگی و خوش‌خوانی شعرهای اوست. شعر او بی‌نیاز از هر نوع بازی زبانی یا فرمی است و در واقع شاعر دغدغه زبان یا فرم ندارد. گریه‌های امپراتور در پرونده افتخارات خود عنوان کتاب سال شعر جوان ایران را جای داده است. این مجموعه به همراه دو کتاب «اقلیت» و «آنها» سه گانه فاضل نظری را تشکیل می‌دهد.
همچنین کتاب «ضد» در زمره عناوین پرفروش ادبیات در نمایشگاه کتاب مجازی سال گذشته بود.. «ضد» چهارمین مجموعه شعر فاضل نظری در قالب غزل است. در این کتاب ۵۱ غزل از این شاعر آمده که با دانش واژگانی و درونمایه قوی اشعارش بسیاری را مجذوب کرده است. او در سبک و سیاق از اشعار کلاسیک ایرانی و شاعران سبک هندی پیروی می‌کند، قافیه‌هایش را به‌جا و ردیف‌هایش را رندانه انتخاب می‌کند و با بازآفرینی مفاهیم سنتی، مضامین نو می‌آفریند. سادگی و روانی از ویژگی‌های بارز شعر فاضل نظری در این اثر و سایر کتاب‌هایش است. او دغدغه زبانی ندارد و در پی کشف‌های زبانی نیست.
رتبه هشتم لیست پرفروش‌های ادبیات تعلق به کتاب «آنها» بود. «آنها» سومین مجموعه شعر فاضل نظری بعد از اقلیت و گریه‌های امپراتور است که ۵۱ سروده را در قالب غزل شامل می‌شود و مضامین این اشعار موضوعات عاشقانه و عرفانی و نیز چند شعر آئینی است. از مشخصه‌های ممتاز فاضل نظری مضمون‌سازی بدیع و جذاب است که در این اثر نیز این توانایی خود را به نحو احسن به کار گرفته است.
کتاب «گریه‌های امپراطور» نیز نهمین کتاب پرفروش ادبیات بود. همچنین کتاب «اقلیت» فاضل نظری نیز از پرفروش‌ترین‌های نمایشگاه مجازی ۱۴۰۲ بود. کتاب «اقلیت» مشتمل بر ۳۷ قطعه شعر در قالب‌های نو و غزل از فاضل نظری، شاعر معاصر است. اقلیت یکی از مجموعه‌های متفاوتی است که در چندسال اخیر توانسته جانی به بازار کتاب به‌خصوص در حیطه شعر ببخشد. با بررسی کتاب می‌توان به قدرت چهار عنصر اصلی کتاب یعنی عاطفه، تخیل، زبان و آهنگ پی برد که لازمه جذابیت و زیبایی شعر است.
«بوستان سعدی» چهارمین عنوان پرفروش بود و این نشان از علاقه مخاطبان ایرانی به ادبیات و اشعار کهن ایرانی دارد. همچنین رتبه پنجم را در این لیست دیوان حافظ به خود اختصاص داد.
کتاب «آینه در آینه» در رتبه ششم لیست پرفروش‌های ادبیات در نمایشگاه مجازی قرار گرفت. این کتاب مجموعه شعری است از هوشنگ ابتهاج (ه.الف.سایه) که توسط نشر چشمه منتشر شده است. نکته جالب توجه در این مجموعه این است که گزینش آنها توسط استاد شفیعی کدکنی انجام شده که درباره نحوه گزینش این اشعار گفته است «اگر می‌خواستم این انتخاب را بر محور اصلی شاهکاری او –که در آن اکثریت با غزل هاست- استوار کنم، شاید برای بعضی از گونه‌ها و نمونه‌های دیگر کمتر مجال تجلی حاصل می‌شد. اما در این گزینش، مقصود اصلی، ارائه نموداری از مراحل مختلف خلاقیت هنری او و نمونه‌هایی از تجارب گوناگون وی در عالم شعر و شاعری بوده است.»
دیوان پروین اعتصامی نیز دهمین کتاب پرفروش لیست پرفروش‌های ادبیات در نمایشگاه مجازی سال گذشته بود. آنچه سبب شده امروز پروین اعتصامی را با این نام و نشان بشناسیم، چاپ دیوان اوست که در سال ۱۳۱۴ به همت پدرش انجام شد. چاپ اول دیوان که آراسته به دیباچه شاعر و استاد سخن‌شناس، ملک‌الشعرای بهار است و تحقیق او در تعیین ارزش ادبی و ویژگی‌های سخن سخنگوی بزرگ، شامل ۱۵۰ قصیده و مثنوی در زمان شاعر و با قطعه‌ای در مقدمه از خود او تنظیم شده است. دیوان پروین شامل تمام اشعار سروده شده توسط او نیست، زیرا پروین چند سال پیش از مرگش، قسمتی از اشعارش را که مطابق میلش نبود، سوزاند. مضامین و معانی اشعار پروین، توصیف‌کننده دلبستگی عمیق او به پدر، استعداد و شوق فراوان به آموختن علم و دانش، روحیه ظلم‌ستیزی و مخالفت با ستم و ستمگران و حمایت و ابراز همدلی و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان است.
کتاب «پله پله تا ملاقات خدا» سیزدهمین کتاب این مجموعه پر فروش بود که این امر نشان‌دهنده علاقه خاص ایرانیان به مولانا و شمس و مثنوی است. کتاب «پله پله تا ملاقات خدا» با عنوان فرعی «درباره زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین رومی» کتابی از عبدالحسین زرین‌کوب نویسنده و محقق برجسته ایرانی به‌ویژه در حوزه ادبیات عرفانی است. این کتاب اولین بار در سال ۱۳۷۱ به زبان فارسی منتشر شد. این کتاب که درباره زندگی و شیوه سلوک مولاناست به‌نوعی یک راهنما از توصیه‌های عملی و بینش‌هایی در مورد چگونگی ایجاد رابطه عمیق‌تر با خدا نیز به شمار می‌رود. این اثر توسط انتشارات علمی منتشر شده و یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار عبدالحسین زرین‌کوب است. نویسنده در این کتاب به بررسی و شرح زندگی مولانا از زمان کودکی وی در بلخ تا سفر او به قونیه و ملاقات با شمس تبریزی و در نهایت وفات او پرداخته است. علاوه بر شرح زندگینامه مولانا، زرین‌کوب در این کتاب به بررسی سلوک و عقاید عرفانی مولانا نیز می‌پردازد. این کتاب از جمله کتاب‌های موفق حوزه ادبیات عرفانی است که تا به امروز به چاپ چهل وچهارم رسیده است.
کتاب‌های «اکنون»، «سرمه‌ای»، «رباعیات خیام»، «گزیده اشعار هوشنگ ابتهاج»، «گزیده اشعار حسین منزوی»، «سیاست در شعر نو»، «آیدا در آینه»، «مثنوی معنوی»، «شاهنامه فردوسی» عناوین دیگر لیست پرفروش نمایشگاه مجازی ۱۴۰۲ بوده‌اند.
منبع: خبرگزاری کتاب ایران
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲