وقتی مضامین عرفانی در شعر عطار رنگ میگیرد
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۱۸۰۶۰
روز ۲۵ فروردین در تقویم ایران روز ملی عطار است. فريدالدين ابو حامد محمد بن ابوبكر ابراهيم بن اسحاق عطار نيشابوري، يكي از شعرا و عارفان نام آور ايران در اواخر قرن ششم و اويل قرن هفتم هجري قمري است.
بنا بر آنچه كه تاريخ نويسان گفتهاند بعضي از آنها سال ولادت او را 513 و بعضي سال ولادتش را 537 هجري.ق، مي دانند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او در اين هنگام نيز طبابت ميكرده و اطلاعي در دست نیست كه نزد چه كسي طبابت را فرا گرفته، او به شغل عطاري و طبابت مشغول بوده تا زماني كه آن انقلاب روحي در وي به وجود آمد.
کلام ساده و بیآلایش عرفانی
عطار، يكي از شاعران بزرگ متصوفه و از مردان نام آور تاريخ ادبيات ايران است. سخن او ساده و گيراست. او براي بيان مقاصد عرفاني خود بهترين راه را كه همان آوردن كلام ساده و بي پيرايه و خالي از هرگونه آرايش است انتخاب كرده است.
او تأثيرپذيری از آموزههای قرآنی، در ستايش خداوند، پيامبران و اوليا شيوه توصيفی را بهكار برده است؛ بهعنوان مثال در ستايش خداوند گفته: «آفرين جانآفرين پاك را/ آنكه جان بخشيد و ايمان خاك را» كه اين بيت به آيهی ۱۴ سورهی الرحمن اشاره دارد كه میفرمايد: «ما انسان را از خاك(گل خشك) آفريديم.»
او اگر چه در ظاهر كلام و سخن خود آن وسعت اطلاع و استحكام سخن استاداني همچون سنايي را ندارد ولي آن گفتار ساده كه از سوختگي دلي هم چون او باعث شده كه خواننده را مجذوب نکند و همچنين كمك گرفتن او از تمثيلات و بيان داستانها و حكايات مختلف يكي ديگر از جاذبههاي آثار او است و او سرمشق عرفاي نامي بعد از خود همچون مولوي و جامي قرار گرفته است.
معرفی آثار
آثار شيخ به دو دسته منظوم و منثور تقسيم ميشود. آثار منظوم وی عبارت است از ديوان اشعار كه شامل غزليات و قصايد و رباعيات است، مثنويات او عبارت است از الهينامه، اسرار نامه، مصيبتنامه، وصلتنامه، بلبلنامه، بي سر نامه، منطقالطير، جواهرالذات، حيدرنامه، مختارنامه، خسرونامه، اشترنامه و مظهرالعجايب. از ميان اين مثنويهاي عرفاني بهترين و شيواترين آنها كه به نام تاج مثنويهاي او به شمار ميآيد، منطقالطير است كه موضوع آن بحث پرندگان از يك پرنده داستاني به نام سيمرغ است كه منظور از پرندگان سالكان راه حق و مراد از سيمرغ وجود حق است كه عطار در اين منظومه با نيروي تخيل خود و به كار بردن رمزهاي عرفاني به زيباترين وجه سخن ميگويد كه اين منظومه يكي از شاهكارهاي زبان فارسي است و منظومه مظهرالعجايب و لسانالغيب است كه برخي از ادبا آنها را به عطار نسبت دادهاند و برخي ديگر معتقدند كه اين دو كتاب منسوب به عطار نيست.
در بینش عطار انسانیت و صبر در سیر و سلوک نقش بنیادی و اساسی را بر عهده دارد و با شکوفا کردن نیروها و قدرتهای الهی نهفته در روح موجب میشود که انسان از تنگنای هستی محدود خود رها شود و به هستی نامحدود و مطلق پیوند بخورد.
عطار مرگ را پایان زندگی نمیداند و معتقد است که همه چیز گرفتار فنا و نابودی است و از مرگ گریزی نخواهد بود. مضامین قرآنی در اشعار عطار نیشابوری گویای درک بالای او از عرفان است.
نگاهی به زندگی عرفانی عطار
مراد علی واعظی، استاد ادبیات دانشگاه بیرجند در گفتوگو با ایکنا از خراسانجنوبی اظهار کرد: فریدالدین عطار نیشابوری از شاعران قرن ششم و هفتم هجری، در نیشابور به دنیا آمد و عطار نیشابوری که به دستور سربازان هلاکوخان مغول در نیشابور به قتل رسید، در چهلسالگی دچار تحول روحی شد و زندگی ساده و زاهدانهای را با مردم ادامه داد و به سراغ شاعری رفت.
وی افزود: عطار در قرن شش متولد شد اما در مورد زندگی عطار اطلاعاتی در دست نیست و دلیل آن هم این است که چندین عطار در تاریخ وجود داشتهاند که عطار نیشابوری به دلیل برجستگی همگی را تحتالشعاع قرار داده و زندگینامه عطار با دیگران آمیخته شده است.
وی با بیان اینکه عطار پزشک و جامعه شناسی بزرگ بود، ادامه داد: به گفته خود عطار در هر روز 500 نفر را معاینه میکرد و اطلاعات پزشکی وی بالا بوده است.
استاد ادبیات دانشگاه بیرجند آثار نسبت داده شده به عطار را 114 اثر برشمرد و گفت: این 114 اثر مربوط به عطار نیست آثار عطار 12 اثر شامل غزلیات و رباعیات عطار است.
واعظی با اشاره به اینکه دو اثر مصیبت نامه و منطقالطیر جهانبیتی عطار را در مورد مسایل مختلف نشان میدهد، افزود: محتوای اشعار عطار سمت و سوی عرفانی دارد که بیشتر به سبک عراق معروف است.
شعر عرفانی با عطار به اوج میرسد
وی بیان کرد: در اندیشه عرفانی مولوی وحدت وجود دیده میشود در حالی که در اندیشه عرفانی عطار به خصوص در رساله منطقالطیر وحدت شهود نمایان است.
استاد ادبیات دانشگاه بیرجند اظهار کرد: تحول روحی باعث روی آوردن عطار به عرفان شده است و شاعران بزرگی مثل غزالی، سنایی و مولوی در خط سیر زندگی خود دچار تحول شدهاند که ناشی از روح لطیف شاعران است.
واعظی با بیان اینکه شعر عرفانی با عطار به اوج میرسد، تصریح کرد: عمدهترین مضامین شعری عطار، حکمت اسلامی، آیات و روایات، عرفان و اصطلاحات علمی به ویژه پزشکی است.
وی با اشاره به اینکه عطار به علوم زمانه خود واقف بوده و از بنیانگذاران شعر عرفانی است، افزود: شاهکار عطار نیشابوری، مثنوی منطقالطیر است که معروفترین حماسه عرفانی در ادب فارسی است.
استاد ادبیات دانشگاه بیرجند بیان کرد: جهانبینی عطار در منطقالطیر و مصیبتنامه قابل مشاهده است و کتابی نیز به نثر دارد به نام تذکرةالاولیاء که در شرح حال عارفان است و جنبه هنری و شاعری آثار عطار در دیوان و مختارنامه و بعد اخلاقی اندیشه عطار در الهینامه و اسرارنامه نمایان است.
رسانهها زمینه آشنایی ایرانیان را با ریشههای فرهنگی خود فراهم کنند
وی با تاکید بر ضرورت بهرهگیری از اندیشههای این شاعران بزرگ در برنامههای رسانه ملی، خاطرنشان کرد: رسانهها، به ویژه صداوسیما بیشتر برنامههای ادبی خود را به ادبیات معاصر اختصاص دادهاند که بسیار نابجا است و باید برخلاف این باشد تا ایرانیان مسلمان با ریشههای فرهنگی و اعتقادی خود آشنا شوند.
مقبره شيخ عطار در نزديكي شهر نيشابور قرار دارد و چون در عهد تيموريان مقبره او خراب شده بود، به فرمان امير عليشير نوايي وزير سلطان حسين بايقرا مرمت و تعمير شد.
زهرا حمیدی، خبرنگار ایکنای خراسانجنوبی
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری بین المللی قرآن ایکنا خراسان جنوبی عطار نیشابور عرفان قرآن انسانیت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۱۸۰۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حرفهای مهم سرمربی استقلال با چپپای آبیها
آفتابنیوز :
وقتی جواد نکونام به عنوان سرمربی استقلال انتخاب شد و جای ریکاردوساپینتو را گرفت، کمتر کسی فکر میکرد ابوالفضل جلالی اینطور در استقلال احیا شده و دوباره به یک بازیکن تاثیرگذار تبدیل شود، اما چنین اتفاقی به وقوع پیوست و ابوالفضل که سابقه بازی کردن در جام جهانی را هم دارد، از یک مهره فراموش شده به بازیکنی تاثیرگذار تبدیل شد که توانست جناح چپ استقلال را راه بیندازد و دوباره به تیم ملی هم برسد.
جلالی حالا ۹ پاس گل در استقلال داده و یکی از مهرههای موثر این تیم طی هفتههای باقیمانده رقابتهای لیگ برتر تلقی میشود. از قرار معلوم وقتی نکونام هدایت استقلال را بر عهده گرفت، به جلالی اعتقاد داشت و معتقد بود این بازیکن میتواند خودش را اثبات کند. نکونام تاکید داشت که ابوالفضل جلالی توانایی بازگشت به تیم ملی را دارد و باید چنین شرایطی را خودش برای خودش فراهم کند به همین خاطر از همان ابتدای فصل مرتب در تمرینات و به صورت خصوصی به او تاکید داشت که باید آنقدر خوب بازی کند که دوباره به تیم ملی برگردد و این اتفاق سرانجام در اواخر اسفند ماه پارسال به وقوع پیوست تا نام جلالی در فهرست مدعوین به تیم ملی قرار بگیرد.
منبع: خبر ورزشی